Missie
BOM staat voor duurzame versterking van de Brabantse economie. Samen met innovatieve ondernemers en partners bouwen we aan een solide toekomstbestendige economie die tevens bijdraagt aan innovatieve oplossingen voor de maatschappelijke uitdagingen. Economische en maatschappelijke vraagstukken gaan daarbij hand in hand.
Strategie
De doelgroep van BOM bestaat uit innovatieve bedrijven: startups, scale-ups, het mkb en corporates. We zetten onze drie competenties – ontwikkelen, investeren en internationaliseren – in om innovatie en ondernemerschap te versnellen.
Ontwikkelen: we ondersteunen bedrijven bij de ontwikkeling van toekomstbestendige verdienmodellen en kijken wat nodig is om het innovatie-ecosysteem te versterken. Venture Building richt zich voornamelijk op begeleiding van (individuele) startups en scale-ups; projecten en programma’s leggen de nadruk op consortia en clusters.
Investeren: we leveren kennis en risicokapitaal, zodat innovatieve startups en scale-ups doorgroeien naar de volgende fase in hun ontwikkeling en duurzame energieprojecten daadwerkelijk van de grond komen.
Internationaliseren: we trekken innovatieve buitenlandse bedrijven aan en ondersteunen Brabantse ondernemers bij internationale groei.
Highlights 2023
De competenties vormen al jaren de krachtige basis van BOM. Zo ook in 2023. De highlights laten bijzondere resultaten zien waarbij we aansluiten op de actualiteit en op de behoefte van de markt.
Ontwikkelen
Begin 2022 introduceerden we het ecosysteemmodel, dat rolden we in 2023 verder uit. Intussen zijn ruim tien thematische ecosystemen in kaart gebracht. Het ecosysteemmodel blijkt een nuttig instrument om een ecosysteem te beschouwen en te zien welke acties nodig zijn voor de realisatie van de maatschappelijke opgaven. Het geeft waardevolle input om gesprekken met onze partners te voeren over wat nodig is op elementen als leiderschap, financiering, marktvraag en rolverdeling.
Ook het Nationaal Groeifonds speelde in 2023 een grote rol. BOM was betrokken bij negen aanvragen in de derde tranche. Daarvan zijn er in 2023 maar liefst zes (voorwaardelijk) goedgekeurd, zoals circulaire zonnepanelen en Polaris. Daarnaast werkten we aan de uitvoering van diverse projecten uit eerdere tranches zoals RegMedXB, NXTGEN Hightech en de Einstein Telescope. Op provinciaal niveau ondersteunde BOM de ontwikkeling van de nieuwe innovatiecoalities rondom Smart Industry 4.0 en Eiwittransitie/Procestechnologie. Ook gaven we uitvoering aan onder andere de innovatiecoalities op solar, kernenergie en MedTech.
Samen met Brabantse partners (Braventure, BSF, B’WISE, The Gate en de kennisinstellingen) biedt BOM eenduidige begeleiding van startups en scale-ups, op basis van het Venture Building Framework en het levensfasenmodel. In 2023 volgden 110 startups ons Startup Readiness Program (SRP) dat bestaat uit vier modules: Ready, Game, Set, Match. De eerste twee modules vinden plaats bij de kennisinstellingen en laatste twee bij BOM. In aanvulling daarop pasten wij, en ook Invest-NL, de nieuwe teamscan toe die inzichten opleverde over 235 founders (72 startup-teams). Voortkomend uit het door BOM geïnitieerde visiedocument NLSE, is er ROM-landelijk een nieuwe werkgroep Venture Development gestart. BOM levert vanuit haar expertise een significante bijdrage. De werkgroep buigt zich over een landelijke visie en aanbod, zodat startups overal in het land op dezelfde goede manier vooruit geholpen worden.
Investeren
BOM investeert met name in startups en scale-ups die bijdragen aan de maatschappelijke transities. Mooie voorbeelden uit 2023 zijn Astrape Networks (fotonica & telecom), FononTech (3D-geprinte micro-elektronica), IM Efficiency (zonnepanelen op trucks), RIFT (circulaire ijzerbrandstof) en Autoscriber (AI voor zorgadministratie).
Op basis van het door Dealroom uitgegeven datarapport blijkt BOM landelijk de meest actieve venture capital-investeerder (VC) in startups4. Deze koppositie laat zien dat BOM samen met partners een goed investeringsklimaat in Brabant heeft weten te creëren, ondanks de afwachtende VC-markt in 2023. Toch is er meer kapitaal nodig. Naar verwachting hebben Brabantse startups en scale-ups in ons portfolio de komende vijf jaar € 2 miljard tot € 4 miljard nodig om tot volledige wasdom te komen. Nederlandse VC-fondsen schieten in volume tekort. Mogelijke oplossingen om meer kapitaal aan te trekken liggen bij pensioenfondsen, Europees kapitaal en een intensievere samenwerking met Invest-NL.
Op tal van internationale podia toonde BOM in 2023 thought leadership. Daarnaast droeg BOM bij aan het nieuwe TU/e studenteninvesteringsfonds Round One Ventures, en initieerde het NXTGen Finance om nieuwe technologieën en innovaties die voortkomen uit het Groeifondsplan te financieren.
Internationaliseren
2023 was een uitdagend jaar voor de internationaliseringsambities van Brabant. Het gebrek aan ruimte, talent en vooral energie verslechteren het vestigingsklimaat, waardoor het aantal nieuwe vestigingen en uitbreidingen drastisch afnam. Daarnaast zorgt de onrust in Oekraïne, Israël en het Midden-Oosten voor terughoudendheid in investeringen vanuit de Verenigde Staten en Azië in Europa.
Reeds in Brabant gevestigde bedrijven die willen groeien en daar meer grond of energie voor nodig hebben, stuiten op grote uitdagingen. Een nieuwe of zwaardere aansluiting op het energienetwerk lijkt voorlopig onmogelijk. Deze bedrijven noemen als zorg ook de recente verhogingen van de vennootschapsbelasting en een negatief sentiment over (de komst van) internationale bedrijven. De landelijke discussies over kennis- en arbeidsmigranten voeden verder het ongemak of Nederland en Brabant nog wel de juiste plaats zijn voor toekomstige groei. Dit alles raakt ook de komst van nieuwe internationale bedrijven; zij kiezen sneller voor regio’s of landen waar meer grond en energie beschikbaar is.
In navolging van de Invest in Holland Strategie 2020–2025 verschuift ook in Brabant en bij BOM de focus van volume (kwantiteit) naar value (toegevoegde waarde, innovatie). Van de acquisities van internationale bedrijven in 2023 bleek maar liefst 70% ‘high value’. Deze bedrijven voegen waarde toe aan de innovatieve ecosystemen in Brabant. De transitie van volume naar value vraagt tijd in het Invest in Holland-netwerk en dat zet leadgeneratie onder druk. Er wordt hard gewerkt om dit te verbeteren, maar tegelijkertijd kost acquireren op value, ofwel meer gerichte acquisitie, structureel meer tijd.
Ondanks de complexe internationale dynamiek, is BOM overtuigd van de relevantie van buitenlandse bedrijven voor Brabant. Juist de nieuwe ‘high value’-bedrijven hebben een hoog technologisch karakter, brengen naast kennis ook talent en investeringen mee, en hebben het voornemen om hun hoofdkantoor of R&D op termijn in Brabant te vestigen. De recente landingen en investeringen van Lemken, Mujin Robotics, Hoymiles en de uitbreiding van MSD Animal Health zijn hiervan sprekende voorbeelden.
Op het gebied van handelssamenwerking was 2023 ook een uitdagend jaar, maar dan vooral in positieve zin. BOM realiseerde een groot aantal bedrijfsbezoeken, evenementen, missies, beurzen en matchmaking voor Brabantse en Nederlandse bedrijven die de stap naar het buitenland onderzoeken. In 2022 kozen we voor een nieuwe strategie van meerjarig programmeren op unieke markt-thema combinaties. En dat werpt zijn vruchten af. Zo nam BOM de lead in de organisatie van missies naar Minnesota (MedTech), Maleisië & Vietnam (High-Tech en digitalisering) en de Agritechnica-beurs in Duitsland. Deze evenementen kregen veelal een landelijk karakter. Ook ervaren we steeds meer de toegevoegde waarde van onze goede band met het Enterprise Europe Network (EEN). Bij matchmaking trokken we samen op, bijvoorbeeld tijdens de Paris Air Show (Aerospace/Defence) en de daaropvolgende inkomende missie van een Frans defensiecluster aan Woensdrecht en Amsterdam. Daarnaast lanceerden we de internationale campagne ‘Brabant is Bright’, voor de promotie van onze regio in het buitenland.
We zijn trots te mogen vermelden dat na goede en intensieve gesprekken met de ministeries van Economische Zaken & Klimaat (EZK) en Buitenlandse Zaken (BZ), de landelijke ROM’s een additionele structurele bijdrage van € 0,5 miljoen hebben ontvangen. Een mooie erkenning van de rol van de ROM’s in het stimuleren van internationale handel.