Om de klimaatdoelen te halen, moet er meer hernieuwbare energie worden opgewekt. Maar hoe zorgen we ervoor dat het elektriciteitsnet genoeg capaciteit heeft om al deze stroom te vervoeren? En wat kunnen we doen om de industrie minder afhankelijk te maken van fossiele bronnen? Samen met Brabantse ondernemers onderzoekt de BOM hoe groene waterstof kan bijdragen aan een oplossing voor deze vraagstukken.
Een van de grootste uitdagingen van de energietransitie is het sterk schommelende aanbod van duurzame energie. De zon schijnt niet altijd even krachtig, en de wind waait niet altijd even hard. Deze onvoorspelbaarheid maakt duurzame energie minder geschikt voor industriële processen die constante energie vragen. Bovendien kan het wisselende aanbod in combinatie met de snelgroeiende energievraag ervoor zorgen dat het stroomnet overbelast raakt.
Een mogelijke oplossing is de opslag van duurzaam opgewekte energie in groene waterstof. Via een elektrochemisch proces, in vakkringen elektrolyse genoemd, wordt groene stroom gebruikt om water in waterstof om te zetten. Deze waterstof kan worden ingezet als energiedrager voor de industrie, de mobiliteit en de gebouwde omgeving. Dit is een schone oplossing, omdat bij de productie en het gebruik van groene waterstof geen CO2 vrijkomt.
“Waterstof als CO2-vrije energiedrager heeft veel potentie, maar moet zich nog wel bewijzen”, vertelt Paul Gosselink, Programme Manager New Energy bij de BOM. “Daarom onderzoeken we momenteel hoe deze technologie kan bijdragen aan de energietransitie en hoe Brabantse bedrijven hierin een rol kunnen spelen.”
Wereldwijd concurrerend
Zo is de BOM vanuit ecosysteemontwikkeling betrokken bij de ontwikkeling van een betaalbare en efficiënte electrolyzer, het apparaat waarmee waterstof wordt gemaakt. Gosselink: “We hebben hier wel een achterstand in te halen, want Vlaanderen, Duitsland, Noorwegen en Engeland maken al jaren electrolyzers. Maar met onze regionale expertise in de hightech, maakindustrie en chemie zijn we uitstekend in staat om een efficiënte machine te ontwikkelen die concurrerend is op de wereldmarkt.”
Ook ondersteunt de BOM de ontwikkeling van GreenH2UB, een compacte waterstoffabriek die groene stroom omzet in waterstof. GreenH2UB is een schaalbare oplossing om ervoor te zorgen dat de opwek van duurzame energie - ondanks de druk op het stroomnet - verantwoord kan doorgroeien.
Hieronder laten we de initiatiefnemers van beide projecten aan het woord over de belofte van groene waterstof en hun rol in de transitie.
Dutch Electrolyzer
Uitdaging: Om de energietransitie te laten slagen, moet de industrie zoveel mogelijk van het gas af. Groene waterstof is in potentie een goed alternatief, maar dan moeten de kosten drastisch omlaag.
Oplossing: De Alliantie Dutch Electrolyzer (ADE) ontwikkelt onder leiding van VDL een efficiënte en betaalbare electrolyzer, waarmee waterstof tegen lagere kosten kan worden geproduceerd.
Rol BOM: Samen met de provincie liet de BOM onderzoek doen naar de kansen van de productie van electrolyzers voor Brabant. Dit onderstreept het economische belang, waardoor ADE sneller in beeld komt voor financiering en subsidies. Daarnaast zet de BOM zich in voor de promotie van Brabant als hightech-waterstof regio en zijn we lid van de Alliantie Energieopslag, dat het consortium verbindt met onderzoeksprojecten die de machineontwikkeling kunnen versnellen.
GreenH2UB
Uitdaging: Zonne- en windenergie zijn onmisbaar in de energietransitie. Tegelijkertijd zorgt de onvoorspelbare opwek voor druk op het elektriciteitsnet.
Oplossing: Force RE wil samen met de BOM in de buurt van zonne- en windparken kleine waterstoffabrieken realiseren. Deze zogeheten GreenH2UBs gebruiken groene elektronen om waterstof te maken, zodat pieken in opgewekte stroom beter kunnen worden opgevangen.
Rol BOM: De BOM was actief betrokken bij de conceptuele uitwerking, levert financiële middelen voor het markt- en haalbaarheidsonderzoek, biedt advies en ondersteuning bij de aanvraag van subsidies en vergunningen en brengt GreenH2UB in contact met mogelijke partners en afnemers.
Waterstofinnovatie door BOM-portfoliobedrijven
Innovatie is cruciaal om de waterstoftransitie te laten slagen. De BOM ondersteunt diverse bedrijven die hierin rol spelen. Een goed voorbeeld is DENS (Dutch Energy Solutions), dat een van de grootste uitdagingen in de waterstoftransitie aanpakt. Waterstof is het lichtste gas dat er bestaat, waardoor veel ruimte nodig is om het in gasvorm op te slaan. DENS omzeilt dit probleem met een generator die waterstof kan opwekken uit een compacte vloeistof, mierenzuur. In 2019 investeerden de BOM en Brabant Startup Fund € 550.000 om DENS te helpen bij de ontwikkeling van een winstgevend businessmodel. Daarnaast is de BOM sinds 2017 investeerder in het Bredase LIQAL, dat tankstations bouwt voor de toepassing van LNG en waterstof in de transportsector.
Door de snelle opmars van hernieuwbare energie kan op bepaalde momenten zoveel aanbod ontstaan dat het stroomnet overbelast raakt. Deze zogeheten netcongestie vormt een grote bedreiging voor de energietransitie. De opslag van duurzaam opgewekte elektronen in groene waterstof biedt een mogelijke oplossing.
Volgens onderzoek van adviesbureau Roland Berger, in opdracht van de BOM, kan de productie van electrolyzers Nederland over de gehele waardeketen 13.000 tot 25.000 banen opleveren en € 4,3 tot 8,5 miljard omzet voor het bedrijfsleven.
Marius Ponten, Director of Special Projects bij VDL: “In deze industrie gaan heel veel nieuwe banen ontstaan. In een paar jaar tijd gaat het al snel richting 50 FTE voor ons, en dat is pas het begin.”
De industrie is in Nederland verantwoordelijk voor ongeveer een derde van de totale CO2-uitstoot. Groene waterstof kan een goed alternatief zijn voor het stoken van aardgas, waardoor een CO2-neutrale industrie dichterbij komt.
Deel deze pagina
