Klimaatneutrale Energieoplossingen
Klimaat en energie staan hoog op nagenoeg alle beleidsagenda’s. BOM pakt haar rol in de oplossing van maatschappelijke uitdagingen op deze vlakken en stimuleert innovatie, zowel voor de korte als lange termijn. Netcongestie is daarbij een urgent probleem voor bedrijven dat effect heeft op alle energie gerelateerde onderwerpen waar BOM zich mee bezig houdt.
Netcongestie: drie oplossingsrichtingen
Door de stroomstop worden ondernemers beperkt in hun groei en verduurzamingsambities. Dat er wél manieren zijn om opstopping en energieverspilling te voorkomen, blijkt uit ons whitepaper ‘Netcongestie: van tijdelijke stop naar permanente oplossing’. Er zijn drie oplossingsrichtingen:
Meer capaciteit creëren
De stroom beter verdelen
Energie opslaan
BOM werkt hard aan Smart Energy Hubs, een oplossing met grote potentiële impact op de korte en middellange termijn. Andere oplossingen hebben meer tijd nodig, zoals innovatie en ontwikkeling van batterijtechnologie. Rondom waterstof werken Brabantse bedrijven aan effectievere energieopslag, door – met elektrolysers – overtollige elektriciteit van zon en wind om te zetten naar waterstofgas. Dat gas is beter en goedkoper op te slaan en kan, wanneer nodig, omgezet worden naar warmte of stroom. BOM ondersteunt elektrolyserproducenten en toeleveranciers zoals VDL Hydrogen Systems, Fluidwell en Adsensys bij de productontwikkeling, financiering en go-to-marketstrategie. Aanvullend kan kernenergie mogelijk voor meer capaciteit zorgen. De innovatiecoalitie kernenergie bracht de kansen van de zogenoemde vierde generatie Small Modular Reactors (SMRs) in kaart voor de Brabantse maakindustrie. Ten slotte is BOM deelnemer van de Brabantse Taskforce Transportschaarste, samen met onder andere PNB, Enexis en VNO-NCW.
BOM brengt Solar-industrie terug naar Brabant
De innovatiecoalitie Solar richt zich op een nieuwe generatie flexibele zonne-energie laminaten op basis van perovskiet in plaats van silicium. Deze kunnen door middel van massamaatwerk geïntegreerd worden in allerlei producten en oppervlakken, zoals daken, gevels en wegen. Om zo meer energieleverende capaciteit te creëren. We bouwen hiermee een nieuwe solar-industrie in Brabant en halen het deels terug uit China. De perovskiet zonnefolies zijn zeer geschikt voor brede toepassing, bijvoorbeeld in de bouw (Building Integrated Photovoltaics). Productiebedrijven en (bouw)toeleveranciers zijn er echter nog niet heel bekend mee. Daar probeert BOM samen met diverse partners verandering in te brengen. Bijvoorbeeld door met TNO, Solliance, Brainport en de provincie inspiratiesessies te organiseren.
BOM is ook betrokken bij SolarNL, een innovatieprogramma met steun van het Nationaal Groeifonds. En internationaal pakten we het podium door samen met RVO en veertien bedrijven (waarvan vijf uit Brabant) aanwezig te zijn op de Intersolar 2023 in München. Dit is een vakbeurs in de zonne-energiebranche die jaarlijks 150.000 bezoekers aantrekt. Ook startten we met de acquisitie van perovskietcelproductiebedrijven uit onder andere Italië, Polen, het Verenigd Koninkrijk, de VS en Australië.
Aanpak energie-intensieve bedrijven(terreinen)
BOM is als co-ontwikkelaar betrokken bij zeer diverse initiatieven voor de besparing, opwek, en opslag van energie. De Grote Oogst-terreinen zijn hiervoor een belangrijke doelgroep: dertien bedrijventerreinen in Brabant, die door de provincie zijn aangemerkt als ‘energie-intensief’. BOM sprak met alle Grote Oogst-deelnemers. De gemene deler: ze kunnen allemaal ondersteuning van BOM gebruiken. Hun specifieke hulpvragen lopen wel sterk uiteen en vragen daarom om maatwerk. Het gaat bijvoorbeeld om het ontwikkelen van een lokale Smart Energy Hub (SEH), het ontwikkelen en analyseren van business cases, en het mee-investeren in concrete projecten met het Energiefonds Brabant (EFB).
Een ander initiatief is dat van gemeente Rucphen, om met acht lokale bedrijven de restwarmte van een skibaan te benutten. Mede namens REWIN en de gemeente Rucphen voerde BOM diverse gesprekken met ondernemers en in 2024 maken we een verdiepende analyse voor een lokale SEH.
Een ander voorbeeld, in het maatschappelijk vastgoed, is de samenwerking tussen BOM en OVVIA. Deze leidde tot toepassing van een digital-twin rekenmodel bij verduurzaming van zorginstellingen. Bij dertien zorggebouwen heeft deze analyse al geleid tot nieuwe inzichten voor besparing en verduurzaming. BOM sprak met veel startups die datagedreven software-oplossingen aanbieden voor energy hubs op bedrijventerreinen en campussen. We verwachten in 2024 de eerste toepassingen te gaan testen.
BOM bracht de honderd meest energie-intensieve bedrijven (cluster6) in Brabant in kaart, en bezocht er zo’n vijftig. We boden concrete trajectondersteuning aan onder andere Agristo, Modine, Zwanenberg en Ardagh. Ook hielpen we een aantal startups die relevante nieuwe technologie hebben, zoals RIFT (waterstof en warmte), Brabetech (gesmolten zout) en Elechydro (electrolyser).
Bijzonder mooie initiatieven van Energiefonds Brabant
BOM beheert het Energiefonds Brabant (EFB), dat in 2023 € 5 miljoen investeerde (nieuwe en vervolginvesteringen) in een aantal mooie initiatieven. Project BEO is een doorinvestering in batterij-opslag die helpt bij de netcongestieproblematiek. Agri-PV teelt zacht fruit ‘onder de zon’. Ruimte wordt op die manier dubbel gebruikt: zowel voor telen als voor zonnepanelen. En tenslotte realiseerden we publiek-private samenwerking en burgerparticipatie in energiecoöperaties. Dit deden we bijvoorbeeld door het opzetten van het BODE-fonds en een regionaal publiek ontwikkelbedrijf in Midden-Brabant.
 | Whitepaper Netcongestie: van tijdelijke stop naar permanente oplossing | |
Het elektriciteitsnet zit vol. Netbeheerder Enexis kondigde een stop aan voor nieuwe aansluitingen in Noord-Brabant, die zomaar nog vijf tot tien jaar kan duren. De hoogste tijd om de situatie in kaart te brengen. Wat is er precies aan de hand? Waarom is het een probleem? En belangrijker nog hoe kunnen we het oplossen? Lees het whitepaper en ontdek de verschillende oplossingsrichtingen. | ||
Vooruitblik 2024
De focus binnen dit thema komt in 2024 nog nadrukkelijker te liggen bij energie en klimaat. Ofwel: het realiseren van de net zero ambitie van de CO2-uitstoot. De onderwerpen materialen en (groene) grondstoffen benadert BOM vanuit circulariteit. Natuurlijk verdwijnt netcongestie in 2024 niet van onze radar. We gaan door met het ontwikkelen en implementeren van concrete oplossingen voor impact op de lange termijn. Zo willen we in de gebouwde omgeving aan de slag met warmtenetten. Maar die zijn kostbaar voor gemeenten. Mogelijk kunnen marktpartijen een rol spelen in het drukken of spreiden van de kosten, dat onderzoekt BOM. Mogelijk kunnen we met Enpuls, onderdeel van netbeheerder Enexis, een publiek warmtebedrijf ontwikkelen; hierop vindt een verkenning plaats. Ambitie van het EFB is om te investeren in minimaal één warmteproject op basis van bijvoorbeeld aquathermie, solarthermie of warmteopslag voor de gebouwde omgeving.
Klantcase
Smart Energy Hubs: slim samenwerken tegen netcongestie
Klantcase
Smart Energy Hubs: slim samenwerken tegen netcongestie
BOM verstrekte met het EFB cofinanciering voor een haalbaarheidsonderzoek aan twee pilotprojecten van Smart Energy Hubs (SEH’s). Ook de gemeenten en deelnemende ondernemers betaalden mee. Voor beide locaties, het Grote Oogst-bedrijventerrein Waalwijk Haven 1 t/m 8 en het Eindhoven Flight Forum, leverde het eerste haalbaarheidsonderzoek positieve resultaten op. Analyses laten indicatief een gemiddelde benutting van het net van slechts 58% zien. Het beter afstemmen van energievraag en -aanbod zou dus vrije netcapaciteit opleveren. Dat biedt ruimte voor groei voor bedrijven én versnelling van duurzame investeringen op bedrijventerreinen.
Er moet echt samengewerkt worden, anders komt het niet goed.
François van Son, Eigenaar SOLARIS parkmanagement
Met de resultaten van het haalbaarheidsonderzoek is zowel in Waalwijk als Eindhoven door de lokale partijen besloten de pilot te vervolgen met een grotere groep ondernemers. Momenteel werken we naar een groepscontract met Enexis toe, om de gevolgen van lokale netcongestie te verminderen. Met cofinanciering vanuit het EFB heeft BOM hier een duidelijke aanjagersrol vervuld. BOM blijft aan de kernteams verbonden bij het vervolgtraject.
Binnen de Smart Energy Hubs zien we dat sociale innovatie cruciaal is voor technische innovatie.
Jack Wasser, Projectontwikkelaar BOM
Deze pilots laten zien dat BOM een uitstekende waardepropositie heeft om collectieve energieoplossingen op bedrijventerreinen te realiseren, met zowel ontwikkelcapaciteit als investeringsmiddelen. Smart Energy Hubs vormen de nieuwe knooppunten in het duurzame energiesysteem van de toekomst. Er wordt zowel provinciaal als landelijk gewerkt aan aanvullend instrumentarium en fondsen om de aanpak op te schalen. BOM is nationaal een voorloper op het aanjagen van SEH’s en ambieert daarom een rol in het EZK Ontwikkelfonds van € 166 miljoen tot 2030 dat over de provincies verdeeld wordt. Ook zijn we betrokken bij het ontwerp van een Brabantse subsidieregeling voor vroegefaseontwikkeling van SEH’s (SPUK).
