Futuristische batterijopslag door LionVolt, precisielandbouw door Trabotyx, plasmatechnologie toepassen met VitalFluid en de zorg toegankelijk maken via zorgrobot SARA. Slechts enkele voorbeelden van de baanbrekende innovaties waarin de BOM in 2021 investeerde. Met forse uitbreiding in zon- en windparken en verduurzaming van campussen en bedrijventerreinen, droeg BOM bij aan een totale CO2-reductie van 4.027 Kton ten opzichte van fossiele alternatieven. Ondanks reisbeperkingen vestigden 53 hoogwaardige buitenlandse bedrijven zich in Brabant. 64 Startups kregen een boost via acceleratieprogramma's. De oprichting van het Smart Biomaterials Consortium, AgroBots en de European Digital Innovation Hub benadrukken de verbindende functie van regionale ontwikkelingsmaatschappijen binnen innovatieve ecosystemen. Het aanjagen van verandering op de belangrijkste maatschappelijke thema's: dat was voor BOM het jaar 2021.
Inmiddels draagt meer dan 90% van onze portfoliobedrijven en projecten bij aan duurzame voedselsystemen, gezonde toekomst, klimaatneutrale energieoplossingen en kansrijke sleuteltechnologieën. Op deze vier thema’s maken we als impactgedreven ontwikkelingsmaatschappij het verschil en dragen we actief bij aan de duurzame versterking van de Brabantse economie.
Krachtig economisch herstel
Hoewel de coronacrisis ook in 2021 doorzette, liet Brabant een sterk economisch herstel zien met een bovengemiddelde groei van het bruto regionaal product van 6%[1]. Dit toont de veerkracht van onze regionale economie, met internationale topspelers op het gebied van onder andere hightech, agrofood en health. Ook de ontwikkeling van innovatieve startups en scale-ups ging keihard door.
- 1 CBS (2021); landelijk gemiddelde 5%.
Sterker door samenwerking
Om onze impact te vergroten, werken we steeds intensiever samen. Onze inzet op de groeiversnelling van startups is een goed voorbeeld. Samen met de TU/e, Brainport Development, Fontys en Summa College richtten we in 2021 The Gate op, dat bedrijven in de vroege fase koppelt aan de juiste regionale speler. Ook zijn we partner van de Bredase incubator B’WISE, Braventure en het Brabant Startup Fund (BSF). Met de vier triple helix organisaties REWIN, MidPoint, Brainport Development en AgriFood Capital stemmen we op kwartaalbasis de Brabantse agenda af.
Daarnaast trekken we steeds vaker op met landelijke partners, zoals de andere regionale ontwikkelingsmaatschappijen, Invest-NL, Invest International en de Rijkdienst voor Ondernemend Nederland (RvO). Samen beschikken we over meer kennis, bieden we een professionele en onpartijdige infrastructuur en kunnen we Nederlandse consortia krachtiger in het buitenland presenteren. Zo maken we meer kans op het aantrekken van landelijke en Europese fondsen. In 2021 waren we betrokken bij 12 aanvragen uit het Nationaal Groeifonds, werkten we bij 7 investeringen samen met Invest-NL en maakten onze collega-ROM’s en de ontwikkelingsmaatschappijen in Brabant volop gebruik van door ons ontwikkelde acceleratieprogramma’s zoals het Investor Readiness Program.
Verder stonden we in 2021 aan de wieg van het nationale DeepTechFund, dat €250 miljoen beschikbaar heeft voor investeringen in kennisintensieve start- en scale-ups in sectoren als fotonica, quantumtechnologie, nanotech en hightech. Gelijktijdig werken we met Brabantse marktpartijen aan een additioneel fonds van ongeveer €100 miljoen. Ook brachten we namens de landelijke ROM’s een intentieverklaring tot stand met Invest International voor een financieringsfaciliteit van €50 miljoen voor de internationale groeiambities van startups, scale-ups en het innovatief MKB. BOM staat voor aanjagen, verbinden en vernieuwen.
Financiële ontwikkelingen
Dankzij succesvolle exits noteerde de BOM in 2021 met € 85 miljoen het hoogste participatieresultaat in haar bijna 40-jarige geschiedenis. Dit resultaat komt in zijn geheel vrij voor nieuwe investeringen in de Brabantse economie. Daarnaast kregen we een vermogensversterking van €45 miljoen van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en de provincie Noord-Brabant. Ondanks de opbrengsten van exits kwam het geconsolideerde nettoresultaat uit op een verlies van € 0,6 miljoen. Dit hangt samen met de verwerkingsafspraken die we met onze aandeelhouders hebben gemaakt. In lijn met deze afspraken worden positieve resultaten toegevoegd aan het fonds wat leidt tot een hogere schuldpositie in de balans.
De solvabiliteitsratio van de BOM is per 31 december 2021 25,8% (21,2% 2020). De liquiditeitsratio is 21,0 per 31 december 2021 (10,0 2020). Beide ratio's zijn versterkt door forse exit deals als ook door de vermogensversterking vanuit de provincie Noord-Brabant en het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.
We zien daarnaast een aanzienlijke waardegroei in de investeringsportefeuille waardoor de boekwaarde per balansdatum is toegenomen naar € 205,3.
Voor de financiering van onze activiteiten ontvangt de BOM een jaarlijkse subsidiebijdrage van haar aandeelhouders. In 2021 werd een substantiële verlaging van de exploitatiebijdrage vastgesteld. Gezien de grote ambities, maatschappelijke opgaven en aantoonbaar effectieve rol van de BOM als aanjager, verbinder en vernieuwer van de Brabantse economie, zullen we in samenwerking met onze stakeholders oplossingen aandragen om de impact van deze korting op onze bijdrage te minimaliseren. Dit is vastgelegd in een transitieplan.
Ga voor meer informatie over de financiële ontwikkelingen naar de jaarrekening 2021.
Organisatie
De BOM wil een aantrekkelijke werkgever zijn. Het in 2021 gestarte programma gericht op vitaliteit. mobiliteit en duurzame inzetbaarheid is een mooie aanvulling op eerder ingezette HR-gerelateerde initiatieven.
In 2021 trad Victor van der Chijs toe als president-commissaris. Victor is de opvolger van René Penning de Vries, die zijn functie neerlegde vanwege het aflopen van zijn tweede vierjarige termijn. Wij zijn René bijzonder dankbaar voor zijn bijdrage in de afgelopen jaren. Met de toetreding van Ellen de Brabander werd de expertise van de rvc versterkt op het terrein van R&D en bedrijfsleven.
Impact corona
Ondanks het sterke economisch herstel hielden we in 2021 oog voor de gevolgen van de coronacrisis. We gingen door met acceleratieprogramma’s zoals het Corona (International) Rebuild Program en maakten ons hard voor versnelling van investeringsrondes die door corona waren vertraagd. Daarnaast hielpen we 21 bedrijven aan een Corona-OverbruggingsLening (COL), bovenop de 110 leningen die we in het jaar ervoor al verstrekten. Zelf ondervonden we vooral in onze internationaliseringsactiviteiten impact van de crisis. Zo konden door de reisbeperkingen buitenlandse missies niet doorgaan. Wel organiseerden we enkele succesvolle virtuele events.
De situatie in Oekraïne
Het is onduidelijk welke impact de recente oorlog in Oekraïne op de langere termijn heeft op de Brabantse economie, de activiteiten van onze klanten en partners en de samenleving in het algemeen. De impact laat zich momenteel vooral voelen op het gebied van stijgende (grondstof)prijzen en verstoorde toeleveringsketens. Cybersecurity is voor ons een aandachtspunt, en de roep om een versnelde energietransitie is groter dan ooit. De BOM onderhoudt nauw contact met haar portfoliobedrijven en ondersteunt waar mogelijk.
Vooruitblik 2022
Hoewel het maatschappelijk leed groot is en enkele specifieke sectoren hard geraakt zijn, heeft de coronacrisis ook geleid tot versnelling van positieve maatschappelijke trends. Denk aan de toegenomen digitalisering door thuiswerken, innovaties om de toegenomen druk op de zorg te verlichten en het slimmer omgaan met grondstoffen door problemen in de supply chain. Dit biedt kansen en momentum om ons impactgedreven werk vanuit de regio, met weidse blik, de komende jaren te versnellen.
Ook in 2022 kijken we hiervoor in de eerste plaats naar het Brabantse bedrijfsleven. Want pas als bedrijven innoveren en duurzaam groeien, kunnen ze bijdragen aan maatschappelijke verandering. In 2022 werken wij er naartoe om die impact steeds zichtbaarder te maken voor al onze stakeholders. Dit jaarverslag zien we als een eerste aanzet, waarop we de komende jaren graag voortbouwen.
We kijken terug op een dynamisch jaar, waarin we binnen de kaders van de coronamaatregelen met man en macht hebben gewerkt aan onze missie. De BOM dankt haar aandeelhouders, partners en alle collega’s voor hun flexibiliteit, geweldige inzet en niet aflatende energie. Samen maken we Brabant sterker.
Raad van bestuur van BOM Holding B.V.
Brigit van Dijk – Van de Reijt, algemeen directeur
