Nieuwe diensten voor Brabantse bedrijven, meer buitenlandse bedrijven naar Brabant en de opening van Brainport Industries Campus als het eerste gasvrije bedrijventerrein van Nederland: 2018 was voor de BOM een jaar met impact. We liggen op koers om onze meerjarige doelstellingen te halen en onze stakeholders en klanten zien ons in toenemende mate als groeiversneller met oog voor people, planet en profit.
Meer banen en meer bedrijvigheid
In 2018 leverden we een bijdrage aan de groeiversnelling van veelbelovende Brabantse bedrijven. Ruim 80% van de deelnemers aan het investor readines program is gefinancierd. Dat deden ze niet alleen bij de BOM, maar ook bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), het Brabant Startup Fonds en private investeerders, waardoor de impact van het programma alleen maar groter wordt. In 2018 is door BOM bijna EUR 20 miljoen geïnvesteerd in nieuwe en bestaande portfoliobedrijven en fondsen.
Kijkend naar onze meerjarige impactambities voor Brabant, zien we dat we in algemene zin op koers liggen. In 2018 heeft vooral de realisatie van enkele grote duurzaamheidsprojecten geleid tot een forse stijging van de ambities op gebied van CO2-reductie. De groei van werkgelegenheid blijft tot dusverre achter op onze ambities deels omdat we nog niet alle resultaten van onze portfolio-ondernemingen over 2018 hebben ontvangen. We zien echter het laatste jaar minder logistieke vestigingsprojecten en scale-up ondernemingen in onze portefeuille dan initieel ingeschat. Juist deze ondernemingen dragen de groei van de werkgelegenheid. We blijven er echter naar streven onze doelstellingen eind 2020 zo goed mogelijk te behalen.
In ons bestaande portfolio zagen we in 2018 ook veel bedrijvigheid. Zo haalde EFFECT Photonics een vervolginvestering op bij de BOM en andere investeerders, waarmee het bedrijf zijn voortrekkersrol in de mondiale markt voor geïntegreerde fotonica verder kan vormgeven.
Nieuwe diensten
Onder invloed van maatschappelijke transities en vergaande digitalisering zal het speelveld voor veel Brabantse ondernemers de komende jaren ingrijpend veranderen. Dat vraagt om een wendbare ontwikkelingsmaatschappij die flexibel inspeelt op de veranderende behoeften van klanten. Wij doen dat vooral door te luisteren, en op basis daarvan binnen onze vier klantsegmenten diensten te ontwikkelen.
In 2018 begonnen we onder andere met een programma dat startups voorbereidt op de lancering van hun eerste product en een Intellectual Property Scan voor ondernemers die vragen hebben over het eigendomsrecht van ideeën en producten. Bovendien maakten we dankbaar gebruik van de feedback van klanten om ons in 2017 gelanceerde investor readiness program telkens verder aan te scherpen. Dat heeft zich vertaald in een klantwaardering om trots op te zijn: na vijf edities krijgt het programma gemiddeld een 8,2.
Blog: behind the scenes van het Investor Readiness Programma
Hugo Leijtens wil met product Retailcoin winkeliers helpen om shoppen in binnensteden aantrekkelijker te maken. Hij is een van de dertien deelnemers aan het Investor Readiness Programma van BOM Brabant Ventures. Lees zijn blogs.
Internationalisering
De komende jaren zullen we ook meer diensten ontwikkelen voor bedrijven die de grens over willen. Daarin trekken we zoveel mogelijk op met regionale en landelijke partners. Een belangrijke mijlpaal in 2018 was de ondertekening van het convenant Trade & Innovatie NL, een samenwerking met zeven andere publieke organisaties om Nederlandse bedrijven beter te kunnen ondersteunen op de internationale markt.
Buitenlandse bedrijven binden
Buitenlandse bedrijven leveren een grote bijdrage aan de bedrijvigheid in Brabant. Ondanks de onzekerheid rondom de Brexit en het toenemende protectionisme wisten we in 2018 opnieuw een recordaantal buitenlandse ondernemingen aan onze provincie te binden. Deze ondernemingen zorgen voor investeringen en banen, maar dragen ook bij aan de innovatiekracht van de regio: 85% opereert in de topsectoren, en 20% heeft R&D-activiteiten in Brabant.
Internationale concurrentie- en innovatiekracht
Na jarenlange inspanningen van onder andere de BOM ging in 2018 dan eindelijk het innovatieprogramma Fabriek van de Toekomst van start. Het programma op de Brainport Industries Campus in Eindhoven heeft als doel om slimme innovatie- en productiefaciliteiten rondom de nieuwste technologieën te ontwikkelen en deze toegankelijk te maken voor de gehele sector. Hiermee geven we een belangrijke impuls aan de internationale concurrentiekracht van onze hightech maakindustrie.
In ons werk rondom ecosysteemontwikkeling zoeken we steeds meer de aansluiting op de maatschappelijke opgaven en megatrends. Rondom Smart Data ontwikkelden we het afgelopen jaar samen met de provincie een programma dat zijn uitwerking kan hebben in alle Brabants topsectoren. Een van de eerste projecten is het Data Value Center, waar ondernemers kunnen leren en experimenteren met het veilig delen en bewerken van data. Het project is een samenwerking van zeven partners waaronder JADS en TNO.
Oplossingen voor de uitdagingen van morgen
In toenemende mate werken we samen met bedrijven en projecten die oplossingen ontwikkelen voor de uitdagingen van morgen. We richten ons vooral op de maatschappelijke opgaven rondom gezond ouder worden, duurzame energie, duurzame agrofood ketens en slimme mobiliteit. Zo waren we in 2018 betrokken bij de oprichting van het Therapie Op Maat Instituut (TOMi), waarmee we de opkomst van gepersonaliseerde zorg willen versnellen. Dit moet uiteindelijk leiden tot betere zorg voor patiënten en lagere zorgkosten.
De BOM speelt al jaren een sleutelrol in de versnelling van de Brabantse energietransitie. In 2018 investeerden we ruim € 11 miljoen in duurzame initiatieven, zoals de ontwikkeling van twaalf windprojecten langs de A16. Ook begon in 2018 de constructie van Spinderwind, dat straks aan de rand van Tilburg met vier windturbines zo’n zevenduizend huishoudens van lokaal opgewekte, groene stroom zal voorzien. Een ander hoogtepunt in 2018 was de opening van de Brainport Industries Campus als eerste gasvrije bedrijventerrein van Nederland. De campus draait voor 100 % op duurzame energie, waarmee een jaarlijkse CO2-reductie van ruim 1900 ton is gemoeid.
Financiële impact
Als publieke organisatie willen we zo effectief mogelijk omgaan met de aan ons toevertrouwde financiële (fonds)middelen. 2018 laat zich in financieel opzicht kenmerken als een jaar waarin vooral is gewerkt aan de uitbouw van onze investeringsportefeuilles. Het geïnvesteerd vermogen is per saldo (investeren -/- desinvesteren) met 20% gestegen tot ca 114 mln. Met deze investeringsmiddelen die we in Brabant inzetten, zijn we in staat om in totaal 585 mln kapitaal te mobiliseren voor Brabantse ondernemingen en duurzaamheidsprojecten. Dat betekent dat voor iedere door de BOM geïnvesteerde euro vanuit de markt nog eens meer dan € 4 beschikbaar komt. Hierdoor kunnen we met beperkte middelen zoveel mogelijk impact voor Brabant realiseren.
De financiering van de BOM-activiteiten bestaat grotendeels uit jaarlijkse exploitatiesubsidies (65%) of kostendekking die ten laste van de investeringsfondsen worden gebracht (26%). Het financieel resultaat van de BOM wordt uiteindelijk bepaald door resultaten uit financieringsactiviteiten van twee subfondsen (renteopbrengsten, dividenden of opbrengsten uit vervreemding). Omdat in 2018 in deze subfondsen in beperkte mate vervreemdingen hebben plaatsgevonden, heeft de BOM een geconsolideerd netto-resultaat over 2018 gerealiseerd van € 271.080 negatief. De kosten voor onze bedrijfsexploitatie zijn daarbij overigens binnen de gemaakte afspraken met onze opdrachtgevers gebleven waardoor het financieel resultaat positiever is dan initieel begroot.
Ga voor meer informatie over de financiële ontwikkelingen naar de 'jaarrekening 2018'.
Vooruitzichten
Hoewel de economische groei in 2019 iets afvlakt, zijn volgens het ING Economisch Bureau de economische vooruitzichten voor Brabant nog steeds goed. Maar dat betekent niet dat we op onze lauweren kunnen rusten. We staan aan de vooravond van grote maatschappelijke transities, waardoor het speelveld van Brabantse bedrijven de komende jaren ingrijpend verandert. In 2019 spelen we hierop in door onze dienstverlening meer te richten op de transities rondom de vierde industriële revolutie, de circulaire economie en duurzaamheid. Dat doen we zoveel mogelijk vanuit de vier klantsegmenten en in samenwerking met onze partners op regionaal en landelijk niveau.
Ook gaan we door met de ontwikkeling van nieuwe diensten die voorzien in een duidelijke behoefte van onze klanten. Zo zullen we in 2019 – met het oog op de toenemende krapte op de arbeidsmarkt – verkennen of de BOM een relevante rol heeft richting ondernemingen in hun zoektocht naar talent.
Daarnaast zetten we nog meer in op onze rol als groeiversneller met oog voor people, planet en profit. We willen de impact van ons werk verder vergroten. Daarvoor is meetbaarheid cruciaal. Vanaf 2019 gaan we aan de hand van de Sustainable Development Goals (SDG) van de Verenigde Naties meer inzicht verschaffen in de maatschappelijke en economische impact die onze portfoliobedrijven realiseren. Zo kunnen we hen en onszelf nog beter stimuleren om bij te dragen aan de duurzame versterking van Brabant.